«TikTok» πάνω από την Ευρώπη: Η Ούρσουλα θέλει την απαγόρευση, η Ε.Ε. δεν μπορεί

Η απειλή μιας καθολικής απαγόρευσης του TikTok στην περιοχή της Ευρώπης είναι πιθανό να προκαλέσει μόνο θόρυβο στο Πεκίνο.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υψώνουν ολοένα και περισσότερο τείχη και διεξάγουν έρευνες για την κινεζική τεχνολογία, όπως αναφέρει το Politico. Την περασμένη εβδομάδα, ερευνητές της Ε.Ε. εισέβαλαν στα ολλανδικά και πολωνικά γραφεία της Nuctech, μιας εταιρείας κατασκευής σαρωτών ασφαλείας, ερευνώντας κρατικές επιδοτήσεις που θα τη βοηθούσαν να υποτιμήσει τους ευρωπαίους ανταγωνιστές της. Η επιδρομή αυτή ήρθε να προστεθεί στον πρόσφατο έλεγχο της κρατικής υποστήριξης της Κίνας για τα ηλεκτρικά οχήματα, τις ανεμογεννήτριες και τον νοσοκομειακό εξοπλισμό. Επίσης, η κινεζική Huawei βρίσκεται στο στόχαστρο των αξιωματούχων ασφαλείας εδώ και χρόνια. Παρ' όλα αυτά, το ενδεχόμενο η Ευρώπη να επιβάλει γενική απαγόρευση στην πλατφόρμα του TikTok είναι απίθανο να υλοποιηθεί.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι «δεν αποκλείεται» η απαγόρευση του TikTok στην Ε.Ε., όπως προωθείται και στις ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια προεκλογικής συζήτησης στο «Politico» τη Μεγάλη Δευτέρα (29/05), στην οποία εμφανίστηκε ως επικεφαλής υποψήφια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ). Η έκκλησή της έτυχε συγκρατημένης υποστήριξης από τον πολιτικό της αντίπαλο, τον επικεφαλής υποψήφιο των Σοσιαλιστών, Νίκολας Σμιτ, ο οποίος δήλωσε ότι η άποψή του για την απαγόρευση του TikTok είναι «αρκετά αμερικανική».

Πάντως, οι ΗΠΑ υιοθέτησαν, την περασμένη εβδομάδα, έναν αμφιλεγόμενο νόμο που λέει ότι η ιδιοκτήτρια εταιρεία του TikTok, η Bytedance με έδρα το Πεκίνο, πρέπει να πουλήσει την εφαρμογή ειδάλλως θα απαγορευτεί στην αμερικανική επικράτεια εντός ενός έτους. Ωστόσο, στην Ευρώπη η κατάσταση είναι μάλλον διαφορετική.

«Είμαι κατά της απαγόρευσης του TikTok», δήλωσε στο «Politico» η ευρωβουλεύτρια των Πρασίνων από την Ολλανδία, Κιμ φαν Σπάρεντακ, η οποία συμμετείχε στη σύνταξη πολλών σημαντικών κανονισμών της Ε.Ε. για την τεχνολογία, όπως η πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη. «Είναι τόσο περίεργη διαχείριση το να απαγορεύεις μια πλατφόρμα, ενώ οι άλλες πλατφόρμες το κάνουν επίσης», είπε, προσθέτοντας ότι ανησυχίες όπως ο σχεδιασμός της εφαρμογής του TikTok που, σύμφωνα με τους επικριτές, κρατά τους νέους κολλημένους στα τηλέφωνά τους, υπάρχουν και στο Instagram και στο Facebook, τα οποία ανήκουν στη Meta.

Από την πλευρά της, η αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ντίτα Χαραζόβνα, μια Τσέχα φιλελεύθερη πολιτικός, δήλωσε σε εκδήλωση του «Politico», τον περασμένο μήνα, ότι «βρισκόμαστε σε διαφορετική κατάσταση από ό,τι στις ΗΠΑ» και πρόσθεσε: «Αντιληφθήκαμε αυτές τις προκλήσεις πριν από πολλά χρόνια και γι' αυτό έχουμε τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA), ο οποίος υποχρεώνει τις πλατφόρμες να συμπεριφέρονται διαφορετικά».

Γιατί η Ε.Ε. δεν μπορεί να απαγορεύσει το TikTok όπως οι ΗΠΑ

Οι νομοθέτες της Ε.Ε. πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος της προηγούμενης θητείας τους, καταρτίζοντας νέους κανόνες της Ε.Ε. που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο πλατφόρμες, όπως το TikTok, πρέπει να ελέγχουν για παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο ή που απαγορεύουν ορισμένες καταχρηστικές κυρίαρχες πρακτικές.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενήργησε ήδη κατά του TikTok με βάση τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Ως αποτέλεσμα, το TikTok ανέστειλε μια λειτουργία της εφαρμογής που επιβράβευε την αλληλεπίδραση μέσω του TikTok Lite λόγω των ανησυχιών της Ε.Ε. ότι η λειτουργία αυτή τροφοδοτεί τον διαδικτυακό εθισμό.

{https://youtu.be/mdTPMrmgyuI}

Πλατφόρμες όπως το TikTok μπορούν να ανασταλούν προσωρινά βάσει του DSA, αλλά το μέτρο θα χρησιμοποιηθεί μόνο ως έσχατη λύση σε περίπτωση σοβαρών παραβιάσεων σχετικά με το περιεχόμενο της πλατφόρμας – όχι, όμως, σχετικά με τις ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια που έχουν στηρίξει τις ενέργειες των ΗΠΑ και άλλων φορέων κατά της εφαρμογής.

Οι ανησυχίες των αξιωματούχων ασφαλείας επικεντρώθηκαν στις υποψίες ότι τα δεδομένα του TikTok θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν καταχρηστικά για κατασκοπεία και ότι θα ήταν επιρρεπή σε παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει εκφράσει ευθέως τους φόβους της ότι το TikTok είναι ένα πιθανό κινεζικό κατασκοπευτικό εργαλείο.

Το TikTok έχει σταθερά αρνηθεί ότι αποτελεί κίνδυνο για την ασφάλεια. Απαντώντας στην απαγόρευση των ΗΠΑ, το TikTok δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι ο νόμος είναι «αντισυνταγματικός» και ότι θα τον προσβάλει δικαστικά. Οι φόβοι για την ασφάλεια έχουν περάσει και στην Ευρώπη. Πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαγόρευσε το TikTok από τα τηλέφωνα των υπαλλήλων της, όπως έκαναν και πολλές χώρες-μέλη της Ε.Ε. (π.χ. το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Αυστρία, η Σουηδία, η Φινλανδία και η Ιρλανδία).

Το πρόβλημα με τις προτάσεις για απαγόρευση σε ολόκληρη την Ε.Ε. είναι ότι το μπλοκ δεν έχει επίσημο λόγο για τις ανησυχίες εθνικής ασφάλειας. Οι προηγούμενες κινήσεις για την καταστολή του κινεζικού τεχνολογικού γίγαντα της Huawei έδειξαν πώς η λήψη αποφάσεων της Ε.Ε. για θέματα τεχνολογικής ασφάλειας απαιτούσε χρόνια διπλωματίας και ένα περίπλοκο συνονθύλευμα κανόνων, που μεταφράζονται διαφορετικά σε διαφορετικές χώρες.

Πώς αντιδρούν οι ηγέτες των χωρών-μελών της Ε.Ε.

Η απαγόρευση του TikTok είναι πιθανό να αντιμετωπίσει τα ίδια εμπόδια, όπως κατέστησε σαφές ο Πρόεδρος της Κροατίας, Ζόραν Μιλάνοβιτς, ο οποίος απέρριψε τις παρατηρήσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τη Μεγάλη Τετάρτη (01/05), και επεσήμανε ότι οι χώρες της Ε.Ε. θα πρέπει να είναι σε θέση να αποφασίσουν οι ίδιες για μια πιθανή απαγόρευση της εφαρμογής.

«Το TikTok δεν σημαίνει τίποτα για εμένα, αλλά σημαίνει ελευθερία για τα παιδιά μου να το χρησιμοποιούν αν θέλουν», δήλωσε ο Κροάτης Πρόεδρος, σύμφωνα με το index.hr και πρόσθεσε: «Γιατί να το απαγορεύσουμε στην Κροατία, στην Ουγγαρία ή στην Πολωνία, αν δεν το θέλουμε;». Άλλοι ηγέτες της Ε.Ε. δεν φαίνεται να επιθυμούν την απαγόρευση του TikTok, αναγνωρίζοντας επίσης τη δύναμή του ως εργαλείο πολιτικής εκστρατείας.

Ο Γερμανός καγκελάριος , Όλαφ Σολτς, εντάχθηκε στην εφαρμογή τον Απρίλιο. Επίσης, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, έχει μεγάλο κοινό στην εφαρμογή, με 4,2 εκατομμύρια followers. Μάλιστα, ο Εμανουέλ Μακρόν πρόκειται να φιλοξενήσει, την επόμενη εβδομάδα, τον Κινέζο Πρόεδρο, Σι Τζινπίνγκ, στο Παρίσι.